Z dniem 1 stycznia 2017 roku weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (dalej: Ustawa).   

W treści Ustawy pojawił się nowy przepis art. 78a, który odnosi się do możliwości wszczęcia kontroli działalności gospodarczej i przesłanek jej prowadzenia. Zmiany te obligują organy do realizacji dodatkowych obowiązków.

Zgodnie z art. 78a ust. 1 Ustawy „kontrole planuje się i przeprowadza po uprzednim dokonaniu analizy prawdopodobieństwa naruszenia prawa w ramach wykonywania działalności gospodarczej. Analiza obejmuje identyfikację obszarów podmiotowych i przedmiotowych, w których ryzyko naruszenia przepisów jest największe. Sposób przeprowadzenia analizy określa organ kontroli lub organ nadrzędny”.

Znowelizowana ustawa przewiduje wyłączenia przedmiotowe w art. 78a ust. 2 Ustawy. Zgodnie z jego brzmieniem „przepisu ust. 1 nie stosuje się do kontroli:

1) w przypadku gdy organ kontroli poweźmie uzasadnione podejrzenie:

a) zagrożenia życia lub zdrowia,

b) popełnienia przestępstwa lub wykroczenia,

c) popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,

d) innego naruszenia prawnego zakazu lub niedopełnienia prawnego obowiązku

- w wyniku wykonywania tej działalności;

2) działalności przedsiębiorców w zakresie objętym nadzorem, o którym mowa w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 174, z późn. zm.);

3) w przypadku gdy jest ona niezbędna do przeprowadzenia postępowania w celu sprawdzenia wykonania zaleceń pokontrolnych organu lub wykonania decyzji nakazujących usunięcie naruszeń prawa, w związku z przeprowadzoną kontrolą”.

Na organ kontroli zostały nałożone obowiązki w przedmiocie informacji o schemacie kontroli. Stosownie do art. 78a ust. 3 Ustawy  „organ kontroli zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej ogólny schemat tych procedur kontroli, które wynikają z przepisów powszechnie obowiązującego prawa”.

Zgodnie z założeniami nowelizacji analiza ryzyka ma prowadzić do wytypowania obszarów, w których ryzyko naruszenia przepisów jest największe, tym samym ograniczając liczbę i zakres kontroli przedsiębiorców, u których występuje niewielkie ryzyko bądź nie stwierdzono wcześniej naruszeń przepisów.

Joanna Surma, radca prawny

Piotr Piotrowski, prawnik