Pracodawcy uzyskali od dawna oczekiwaną możliwość dokonywania kontroli trzeźwości swych pracowników, bowiem od 21 lutego 2023 roku wchodzą w życie nowe regulacje Kodeksu Pracy wprowadzające zasady dokonywania kontroli trzeźwości pracowników. Co ciekawe zasady te dotyczą możliwości zbadania pracownika zarówno pod kątem obecności w jego organizmie alkoholu, jak i środków działających podobnie do alkoholu.
Pracodawca może wprowadzić w zakładzie pracy prewencyjną kontrolę trzeźwości oraz kontrolę na obecność w organizmie środków działających podobnie do alkoholu, jeżeli będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Kontrola będzie obejmować badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie. Kontrola taka nie będzie mogła naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika.
Pracodawcy w przepisach wewnątrzzakładowych będą mogli określić grupę pracowników, wobec której możliwe będzie przeprowadzenie prewencyjnej kontroli trzeźwości, nawet gdy pracownik nie okazuje oznak bycia pod wpływem alkoholu.
W przypadku, gdy kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w jego organizmie, wskazującą na stan po użyciu alkoholu (od 0,2 do 0,5 promila) albo stan nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila) albo zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy pracodawca ma obowiązek nie dopuścić pracownika do pracy.
Na żądanie pracodawcy lub pracownika będzie mogła być wezwana policja, aby przeprowadziła badanie stanu trzeźwości pracownika. Będzie to drugi sposób sprawdzenia trzeźwości pracowników w razie uzasadnionego podejrzenia, że pracownik stawił się do pracy pod wpływem alkoholu albo pił alkohol w pracy i będzie on dotyczył wszystkich pracowników (tj. także tych nieobjętych wewnątrzzakładowymi zasadami kontroli prewencyjnej).
Zasady dotyczące kontroli trzeźwości pracowników będą miały zastosowanie także do osób wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (np. zleceniobiorców czy samozatrudnionych).
Warunki i metody przeprowadzania badań na obecność alkoholu w organizmie pracownika oraz badań na obecność w organizmie pracownika środków działających podobnie do alkoholu przez pracodawcę, sposób dokumentowania badań przeprowadzanych lub zlecanych przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego oraz wykaz środków działających podobnie do alkoholu uregulować ma rozporządzenie, którego projekt jest obecnie na etapie konsultacji.
Jako ciekawostkę podajemy, iż w projekcie rozporządzenia wskazano, iż środkami działającymi podobnie do alkoholu są opioidy, amfetamina i jej analogi, kokaina, THC, benzodiazepiny.
