Sąd Najwyższy w dniu 28 kwietnia 2022 roku wydał uchwałę w sprawie o sygnaturze III CZP 40/22, w której zajął stanowisko w zakresie powstałych w orzecznictwie sądów rozbieżności. Zadaniem Sądu Najwyższego było odpowiedzenie na pytanie czy postanowienia kształtujące mechanizm indeksacji w umowach kredytów indeksowanych do waluty obcej, na podstawie których bank jest upoważniony do jednostronnego określenia kursu waluty bez odniesienia do obiektywnych ani weryfikowalnych kryteriów, są sprzeczne z ustawą jako ukształtowane z naruszeniem właściwości (natury) stosunku prawnego, a więc z przekroczeniem określonych w art. 3531 k.c. granic swobody umów, czy też można oceniać je wyłącznie przez pryzmat abuzywności (art. 3851 k.c.).

Zagadnienie to jest istotne z punktu widzenia ochrony interesów kredytobiorców niebędących konsumentami, do których nie stosuje się przepisów o bezskuteczności postanowień umowy ze względu na ich abuzywność. W przeszłości zdarzały się sytuacje, w których sądy odmawiały kredytobiorcom – przedsiębiorcom ochrony.

W odpowiedzi na zadane pytanie Sąd Najwyższy odpowiedział następująco:

Sprzeczne z naturą stosunku prawnego kredytu indeksowanego do waluty obcej są postanowienia, w których kredytodawca jest upoważniony do jednostronnego oznaczenia kursu waluty właściwej do wyliczenia wysokości zobowiązania kredytobiorcy oraz ustalenia wysokości rat kredytu, jeżeli z treści stosunku prawnego nie wynikają obiektywne i weryfikowalne kryteria oznaczenia tego kursu. Postanowienia takie, jeśli spełniają kryteria uznania ich za niedozwolone postanowienia umowne, nie są nieważne, lecz nie wiążą konsumenta w rozumieniu art. 3851k.c.”

Jak należy rozumieć powyższe rozstrzygnięcie? W przypadku kredytobiorców, którym nie przysługuje status konsumenta należy przyjąć, iż zastosowanie znajdzie art. 58§ 1 kodeksu cywilnego w związku z art. 353(1) kodeksu cywilnego. To oznacza, iż umowa kredytu może być uznana za nieważną na podstawie ogólnych przepisów o nieważności czynności prawnej. Tym samym Sąd Najwyższy dał zielone światło dla unieważnienia umów kredytu nie posiadających charakteru konsumenckiego.