Zmiany w prawie rodzinnym i spadkowym. Procedura odrzucenia spadku przez małoletnie dziecko będzie prostsza niż dotychczas.
Aktualnie, aby odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka, rodzic lub rodzice muszą złożyć wpierw do sądu rodzinnego wniosek o udzielenie przez ten sąd zgody na takie odrzucenie. Procedura ta jest zarówno czasochłonna, jak i wymaga wykazania, że odrzucenie spadku przez dziecko będzie zgodne z jego interesem (np. z uwagi na fakt, że spadkodawca zostawił po sobie długi). Co więcej, ze wszystkim rodzic powinien wyrobić się w terminie 6 miesięcy od momentu, gdy dowiedział się o powołaniu dziecka do spadku (czyli najczęściej od momentu, gdy rodzic złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku).
Nowe przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, które wejdą w życie już 15 listopada 2023 r. znacznie uproszczą ww. procedurę. Jeżeli bowiem dziecko zostanie powołane do spadku wskutek odrzucenia tego spadku przez rodzica, to możliwe będzie odrzucenie spadku w imieniu tego dziecka przez rodzica (za zgodą drugiego rodzica) lub wspólnie przez oboje rodziców, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody sądu rodzinnego.
Nowa zasada w prawie spadkowym. Rozszerzenie możliwości uznania za niegodnego dziedziczenia.
Dotychczasowe przepisy prawa spadkowego przewidywały możliwość uznania spadkobiercy przez sąd za niegodnego dziedziczenia (czyli wyłączenie takiej osoby od spadkobrania z uwagi na jej naganne zachowanie) w bardzo ograniczonych okolicznościach, które w praktyce zdarzały się niezwykle rzadko, a mianowicie, gdy spadkobierca:
1) dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
2) podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
3) umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.
Mając na względzie najczęstsze okoliczności, w których spadkobiercy można zarzucić nieprawidłowe zachowania w stosunku do spadkodawcy, ustawodawca postanowił wprowadzić dwie nowe przesłanki, które, jak się wydaje, staną się najczęstszą podstawą badania przez sąd, czy dana osoba jest godna dziedziczenia. Spadkobierca będzie mógł zostać uznany za niegodnego również, gdy:
1) uporczywie uchylał się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową lub
2) uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.
Nowe przepisy wchodzą w życie 15 listopada 2023 r.
Nowe przepisy prawa spadkowego zawężają krąg spadkobierców ustawowych.
Zmienione przepisy prawa spadkowego, które wejdą w życie w dniu 15 listopada 2023 r. zawężają krąg spadkobierców ustawowych. Mianowicie, gdy spadkodawca nie zostawił po sobie osób najbliższych (tj. dzieci, wnuków, małżonka, rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych) i spadek przypada dziadkom, ale któreś z nich też już zmarło, to udział spadkowy zmarłej babci lub dziadka przechodzi na zstępnych, z ograniczeniem wyłącznie do dzieci i wnuków. Powyższa zmiana ma ograniczyć problemy związane z koniecznością poszukiwania w ramach postępowania spadkowego dalszych krewnych spadkodawcy, którzy nieczęsto nie mieli ze spadkodawcą żadnego kontaktu, a niekiedy nawet wiedzy o istnieniu takiej osoby.
