O konieczności wdrożenia dwóch unijnych dyrektyw do polskiego porządku prawnego (tj. dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w UE i tzw. dyrektywy work-life balance) – pisaliśmy już dla Państwa w poprzednim wpisie przy okazji omawiania propozycji zmian związanych z nowymi uprawnieniami urlopowymi pracowników. W niniejszym artykule przybliżymy Państwu planowane zmiany związane z umowami o pracę na okres próbny oraz na czas określony będące konsekwencją konieczności wdrożenia powyższych przepisów unijnych.
Umowa o pracę na okres próbny – planowane zmiany
Projekt ustawy z dnia 4 lutego 2022 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw zakłada zmiany w zakresie uregulowania umowy o pracę na okres próbny. Pierwszą proponowaną zmianą jest uzależnienie czasu trwania umowy na okres próbny od czasu trwania docelowej umowy o pracę na czas określony. Okres próbny miałby wynosić odpowiednio:
- 1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy,
- 2 miesiące – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy ale mniej niż 12 miesięcy.
Jednakże, jeżeli będzie to uzasadnione rodzajem pracy, powyżej wskazane okresy próbne będą mogły ulec przedłużeniu maksymalnie o jeden miesiąc.
Okres próby będzie mógł zostać przedłużony o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy – jeżeli takie nieobecności oczywiście wystąpią. Motywacją dla takiego unormowania tej kwestii jest zapewnienie pracodawcy możliwości odpowiednio długiego czasu, w którym to pracodawca ma możliwość sprawdzenia kwalifikacji i możliwości zatrudnienia pracownika.
Kolejną planową zmianą w zakresie unormowania umów o pracę na okres próbny jest usunięcie aktualnego zapisu stanowiącego o tym, iż po upływie 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę możliwe jest jednokrotne, ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem na wykonywanie tego samego rodzaju pracy. Projekt ustawy zakłada brak takiej możliwości. Ponowne zawarcie z tym samym pracownikiem umowy o pracę na okres próbny będzie możliwe tylko w przypadku wykonywania innego rodzaju pracy niż poprzednio.
Zgodnie z założeniami projektu nie zostanie natomiast zmieniona długość trwania umowy na okres próbny – nadal będzie to maksymalnie 3 miesiące.
Umowa o pracę na czas określony – planowane zmiany
Projekt ustawy z dnia 4 lutego 2022 roku zakłada również wprowadzenie, nieistniejącego dotychczas, obowiązku uzasadnienia przez pracodawcę wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony. Przewidywane jest również wprowadzenie obowiązku konsultacji wypowiedzenia umowy na czas określony z reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową. Dodatkowo, przewiduje się możliwość wystąpienia przez pracownika zatrudnionego na czas określony z roszczeniem o przywrócenie do pracy lub wypłacenie odszkodowania w przypadku nieuzasadnionego lub sprzecznego z przepisami rozwiązania umowy o pracę.
Zaproponowane zmiany w prawie pracy dotyczące umów o pracę na okres próbny oraz na czas określony wzbudzają wśród opinii społecznej liczne kontrowersje. Pracodawcy sprzeciwiają się usztywnianiu obecnie panujących zasad, podczas gdy związki zawodowe stoją na stanowisku, iż zaproponowane zmiany wywołają w przyszłości niepotrzebne wątpliwości natury praktycznej, które mogą przynieść pracownikom skutek odwrotny od zamierzonego.
